ช่วงที่รัฐมีอำนาจส่วนกลางเข้มแข็ง หรือต้องการจะสร้างความเข้มแข็งและเสถียรภาพ การผูกขาด "การเล่าและเขียนประวัติศาสตร์" เป็นกลไกสำคัญอย่างหนึ่งเพื่อเสริมสร้างอำนาจความชอบธรรมให้มั่นคง ในช่วงหลังมานี้การเขียนประวัติศาสตร์เพื่อวิพากษ์ และชี้ให้เห็นปัญหาดังกล่าวมีมากขึ้น ประวัติศาสตร์ไทยในมือนักประวัติศาสตร์ยุคหลัง จึงมิใช่การอวดโอ่มหาอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ไพศาลอันอุดมสมบูรณ์อีกต่อไป ในยุคปัจจุบันที่มีการค้นคว้าแนวคิดทางประวัติศาสตร์อันหลากหลาย เราควรที่จะเริ่ม "สำเหนียก" หรือ "ตื่นรู้" ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ให้มากขึ้น การสำเหนียกประวัติศาสตร์ในเล่มนี้ มีทั้งด้านประวัติศาสตร์นิพนธ์ ประวัติศาสตร์อาเซียนในแบบเรียน รวมไปถึงการวิพากษ์บุคลาธิฐาน ที่เกิดขึ้นน้อยมาก อันถือได้ว่าเป็นการเปิดหู เปิดตา เปิดปาก ให้กับการรับรู้ประวัติศาสตร์อีกด้านในสังคมไทย